ทำไมคนเราถึงชอบทะเลาะกัน

คุณเคยสังเกตไหมว่า การทะเลาวิวาท การแก่งแย่ง การตบตี ความรุนแรง การด่า การพูดด้วยคำหยาบ มีอยู่ทั่วโลก ในทุกวันนี้ คุณจะได้รับคลิปวิดีโอมากมายในโลกสื่อสังคมออนไลน์ อาทิ Facebook ไม่ว่าจะเป็นเชื้อชาติไหน ประเทศอะไร ประเทศที่พัฒนาแล้ว หรือ ประเทศที่ยังไม่พัฒนา ประเทศที่มีเทคโนโลยี หรือ ไม่มีเทคโนโลยี ต่างทะเลาะกันหมด ไม่มีเว้น

ใครเหล่าจะรู้ว่าสาเหตุที่แท้จริงที่มุนษย์ทะเลากันเกิดจากอะไร แต่ผู้รู้ ผู้แตกฉาน ผู้จำแนกธรรมสั่งสอน ทั้งเทวดาและมนุษย์ ผู้ตรัสรูชอบโดยพระองค์เอง ผู้นั่นคือ พระพุทธเจ้า โดยท่านได้กล่าวเหตุของการทะเลาะกัน ว่ามีดังนี้

ภิกษุทั้งหลาย !
เราจักแสดงธรรม (สิ่ง) ที่มีตัณหาเป็นมูล ๙ อย่าง.
๙ อย่าง อย่างไรเล่า ?
๙ อย่าง คือ :-
เพราะอาศัย ตัณหา จึงมี การแสวงหา (ปริเยสนา);
เพราะอาศัย การแสวงหา จึงมี การได้ (ลาโภ);
เพราะอาศัย การได้ จึงมี ความปลงใจรัก (วินิจฺฉโย);
เพราะอาศัย ความปลงใจรัก จึงมี ความกำหนัดด้วยความพอใจ (ฉนฺทราโค);
เพราะอาศัย ความกำหนัดด้วยความพอใจ จึงมี ความสยบมัวเมา (อชฺโฌสานํ);
เพราะอาศัย ความสยบมัวเมา จึงมี ความจับอกจับใจ (ปริคฺคโห);
เพราะอาศัย ความจับอกจับใจ จึงมี ความตระหนี่ (มจฺฉริยํ);
เพราะอาศัย ความตระหนี่ จึงมี การหวงกั้น (อารกฺโข);
เพราะอาศัย การหวงกั้น จึงมี เรื่องราวอันเกิดจากการหวงกั้น (อารกฺขาธิกรณํ);
กล่าวคือ การใช้อาวุธไม่มีคม การใช้อาวุธมีคม

การทะเลาะ การแก่งแย่ง การวิวาท

การกล่าวคำหยาบว่า “มึง ! มึง !”
การพูดคำส่อเสียด และ การพูดเท็จทั้งหลาย :

ธรรมอันเป็นบาปอกุศลเป็นอเนก
ย่อมเกิดขึ้นพร้อม.
ภิกษุทั้งหลาย !
เหล่านี้แล ชื่อว่า ธรรมที่มีตัณหาเป็นมูล ๙ อย่าง.
นวก. อํ. ๒๓/๔๑๓/๒๒๗., (มหา. ที. ๑๐/๖๙/๕๙).

(ตัณหา แปลว่า ความอยาก)

วิธีการที่ทำให้สวย หล่อ มีเงินทองมาก และอยู่ในตระกูลสูง

มัลลิกา ! มาตุคามบางคนในโลกนี้

ไม่เป็นผู้มักโกรธ
ไม่มากไปด้วยความคับแค้นใจ ถูกว่าแม้มากก็ไม่ขัดเคือง
ไม่ฉุนเฉียว ไม่กระฟัดกระเฟียด ไม่กระด้างกระเดื่อง
ไม่แสดงความโกรธ ความขัดเคืองและความไม่พอใจ
ให้ปรากฏ 

เป็นผู้ให้ทาน คือ ข้าว น้ำ เครื่องนุ่งห่ม
ยานพาหนะ ดอกไม้ ของหอม เครื่องลูบไล้ ที่นอน ที่อยู่
และประทีป โคมไฟ แก่สมณะหรือพราหมณ์ 

และเป็นผู้มีใจไม่ริษยา ย่อมไม่ริษยา ไม่มุ่งร้าย ไม่ผูกใจอิจฉา ในลาภ-
สักการะ ความเคารพ ความนับถือ การไหว้ และการบูชา
ของคนอื่น 

ถ้ามาตุคามนั้นจุติจากอัตภาพนั้นแล้ว มาสู่
ความเป็นอย่างนี้กลับมาเกิดในชาติใดๆ 

ย่อมเป็นผู้มีรูปงาม
น่าดู น่าชม ประกอบด้วยความเป็นผู้มีผิวพรรณงามยิ่งนัก
ทั้งเป็นผู้มั่งคั่ง มีทรัพย์มาก มีโภคสมบัติมากและสูงศักดิ์.

คำสอนพระพุทธเจ้า (พุทธวจน)
จตุกฺก. อํ. ๒๑/๒๗๘/๑๙๗.